Afgelopen weekend ben ik bij ‘mem’ geweest, mijn oma. Ze is inmiddels 84 en wordt nu toch wat ouder. Vorig jaar was ze nogal geveld door de griep en liep daarna te foeteren dat niet alles meer zo snel ging als voorheen. Een behulpzame zoon antwoord tevreden “Tja, dan had je vorig jaar dood moeten gaan.” Ook is ze kromgetrokken door de botontkalking bijna net zo hoog als ze breed was.
Als ik binnenkom staat ze wat verbaasd achter het aanrecht in de aanleunwoning. De meesten zijn op vakantie en mij had ze nog niet verwacht. Als ik d’r kus prikt ze. Ze schuifelt naar de stoel waar ze normaal inzit, en die omringt is door boeken. “Koffie” commandeert ze vertrouwd, “en trek je broek uit.” Ik spartel tegen dat ik alleen een motorbroek aanheb, en er niets onder. “Dus?” is haar enige reactie? Op zich onzin natuurlijk, ze kent me sinds jaar en dag en heeft me van kleins af aan gezien.
De man die wat later aanbelt om bloemen te verkopen kijkt tegen mijn halfuitgeklede outfit duidelijk onwenniger aan.
Met haar 84 jaar wordt de genadeloosheid van de tijd pijnlijk duidelijk. Ze heeft al zo’n hoop meegemaakt maar heeft nog steeds een positieve insteek op het leven en is bovendien nog kraakhelder. Tuurlijk, het is niet meer die snelle vrouw die ze ooit was, maar tussen de sluike grijze haren door twinkelen de oogjes. Ze weet precies wat we de afgelopen keren besproken en hebben en informeert ernaar. De groene woning passeert de revue en ze wordt oprecht giftig dat de makelaar zijn problemen op mij afwentelde en de shit die dat dan nu weer voor mij oplevert. Tijdens het kwaad worden stijgt het volume en wordt het krassende geluid nog feller wat ze maakt.
Relaties die kinderen en kleinkinderen hebben worden besproken en inmiddels gepokt en gemazeld door het leven waarschuwt ze me om weer verliefd te worden. Neven, nichten, ooms, we bespreken alles.
Wat in haar hele verhaal kenmerkend is is haar helderheid en het grote hart wat ze heeft. Afscheid nemen vindt ze moeilijk en nodeloos, en nieuwe mensen leren kennen altijd prima. Wat daarbij dan super van haar is is de manier waarop ze in het leven staat. Niemand wordt op zijn of haar levenswijze afgerekend of veroordeeld, het enige wat telt is dat je gelukkig wordt en anderen niet kwetst.
Als ze weer eens opstaat en ik zie dat het allemaal wel veel trager gaat en haar ook overduidelijk pijn doet realiseer ik me hoe onrechtvaardig het leven voor ouderen eigenlijk is.
Mem die kraakhelder haar eigen verval en de pijn bewust meemaakt die erbij hoort versus een ‘jongere senior’ die helemaal van de wereld is, maar fysiek nog prima mee kan.
Meer als veertig jaar heeft ze zich afgebeuld op de boerderij, en is toen naar de rijtjeswoning vertrokken. Daar heeft ze weer opnieuw moeten leren koken, en ze kon maar niet aan het koken op gas wennen, zonder dat dat gepaard ging met de de lucht van verbrande aardappelen. Als ik dan even aankwam ging ik vaak in het begin van de nacht er weer vandoor, en moest ik wel even bellen als ik thuis was, ongeacht hoe laat dat was. Als zoons en kleinkinderen op bezoek waren was er altijd dubbel gekookt, en werden de mannen (die minstens 3x zo groot als haar waren) in de juiste cadans de keuken in gestuurd, en de bijhorende dames in de kamer geparkeerd onder de toevoeging “De jongens zetten koffie en doen de afwas, ik heb gekookt.”
Tegenwoordig is het allemaal wat minder, trager en foetert ze dat het uithoudingsvermogen minder wordt. “Tja, nu ben ik na twee of drie uur bezoek al moe“, maar ik ga daar tegen in met dat ze toch al 84 is. “Ja, en ik rook ook teveel.” “Eh, mem, je rookt, bent 84. Wat wil je doen, stoppen? En dan? Meer als 120 worden? ” Nee, dat ook niet, maar het schoot haar door het hoofd.
Of ik nog steeds motor rij, en het pak wat ik draag “Je bent wel goed te zien, dat is belangrijk. ” Wat me zo treft aan haar is de manier waarop ze nog steeds met alles bezig kan zijn. Niet afgesloten in een beperkt wereldje, niet alleen maar gefocust op de kleine dingen, maar zoveel dingen hebben nog haar interesse en weet ze over te vertellen.
Als ze over het WK vertelt, waarbij ze dan de keepers de huid vol schold als die fouten maakten “Oh ja, dat was niets voor jou, jij vindt die vechtenden dikke japanners leuk“. Cohen, die een links kabinet liet lopen omdat ie even niet snel genoeg schakelde, ze relativeert het weer waar iedereen ineens zo vol over is. “Ah joh.. koude winter.. Het heeft even gevroren en heel Nederland is in rep en roer. ” De warmte van de afgelopen maanden “Weet je, je opa stond soms te schelden bij het land ‘Te droog’ en dan wat later weer ‘Te nat’, dat gaat met golven zo. Iedereen zit elkaar op te naaien. En daarbij, als de aarde wel warmer wordt dan is alleen de mens in de problemen. De echte natuur past zich wel aan.‘ Als ik dan grap om d’r met de boot op te halen heeft ze plezier ‘ah ja, en jij ziet mij al over het balkon stappen in zo’n roeibootje?‘
Het enige wat ze in het leven links laat liggen is de moderne techniek. Er lopen aan haar zijde van de familie wat IT’ers rond , en we proberen d’r een beetje aan de computer te krijgen. Wat ze overigens met een bepaalde mate van trots weet te pareren. Als ik haar voorstel een e-reader te geven, juist omdat ze zoveel nog leest, is ze weer resoluut. ‘Nee, alleen een echt boek, dan heb ik wat in handen.’ Als ik zo zachtjes eens vertel over shitmydadsays vertel en haar wel een plek zou willen geven op internet met twitter of een site “Beppe krijst van zich af” kijkt ze me aan en sist “rotjong, en dan me belachelijk maken voor de hele wereld zeker.”
Nee, mijn beppe zou ik niet belachelijk kunnen of willen maken, daarvoor is deze dijk van een wijf te waardevol, en ik moet steeds meer onder ogen zien dat de jaren die ik nog met haar heb minder zijn als de jaren die ik met haar had.